Przyroda jako sprzymierzeniec w walce z kryzysem klimatycznym

Współczesne działania proklimatyczne nie mogą się obyć bez ochrony i odtwarzania przyrody. Ekosystemy są naturalnymi regulatorami klimatu. Zdolność lasów, torfowisk, mórz i gleb do pochłaniania dwutlenku węgla sprawia, że stanowią one bezcenną barierę ochronną przed skutkami globalnego ocieplenia.

Renaturyzacja rzek i mokradeł zmniejsza ryzyko powodzi i susz, zielone miasta łagodzą skutki fal upałów, a różnorodność biologiczna zwiększa odporność na choroby i szkodniki. Z punktu widzenia ekonomicznego – inwestowanie w ochronę przyrody przynosi więcej korzyści niż koszty wynikające z jej zaniedbania. Każde euro zainwestowane w przywracanie ekosystemów może przynieść zwrot nawet czterokrotnie wyższy w postaci oszczędności na ochronie zdrowia, energetyce i zarządzaniu kryzysowym.

Finansowanie i odpowiedzialność

Realizacja ambitnej strategii wymaga również odpowiednich środków finansowych. Komisja Europejska planuje przeznaczyć na ochronę i odbudowę przyrody co najmniej 20 miliardów euro rocznie. Fundusze mają pochodzić zarówno z budżetu UE (programy takie jak LIFE, Fundusz Spójności, Horizon Europe), jak i z krajowych źródeł, prywatnych inwestycji oraz instrumentów zrównoważonego finansowania.

Ważnym aspektem strategii jest także promowanie równoległej zmiany kulturowej. Ochrona przyrody powinna być uwzględniana we wszystkich politykach – od rolnictwa i leśnictwa, po urbanistykę, transport i edukację.

Co możemy zrobić jako obywatele?

Choć wyzwania są ogromne, wiele zależy od codziennych decyzji podejmowanych przez każdego z nas. Oto kilka obszarów, w których jednostka może realnie wpłynąć na środowisko:

• wspieranie lokalnych i ekologicznych produktów rolnych;

• ograniczenie zużycia plastiku i chemikaliów w gospodarstwie domowym;

• udział w konsultacjach społecznych i wspieranie projektów proekologicznych;

• edukowanie dzieci, młodzieży i sąsiadów o roli przyrody w naszym życiu;

• zachęcanie samorządów do wdrażania lokalnych planów ochrony środowiska;

• dbanie o bioróżnorodność w ogrodach, na balkonach i osiedlach;

• wybieranie liderów politycznych, którzy traktują ekologię jako priorytet.

Świadomość społeczna i codzienne wybory konsumenckie mogą wspierać lub osłabiać wysiłki podejmowane na poziomie europejskim i globalnym.

Przyszłość zaczyna się dziś

Ochrona i odbudowa przyrody to nie luksus zarezerwowany dla bogatych społeczeństw – to konieczność, jeśli chcemy zachować warunki do życia na Ziemi dla przyszłych pokoleń. Unia Europejska, jako jeden z największych aktorów politycznych i gospodarczych na świecie, podejmuje konkretne działania mające na celu zatrzymanie degradacji środowiska i przywrócenie naturalnej równowagi.

Jednak polityka to nie wszystko. Prawdziwa zmiana zaczyna się w świadomości obywateli, w codziennych wyborach, w lokalnych działaniach i oddolnych inicjatywach. Współczesny kryzys ekologiczny ma charakter systemowy – dotyka gospodarki, zdrowia, bezpieczeństwa, relacji społecznych i stabilności politycznej. Nie można go rozwiązać fragmentarycznie. Dlatego potrzebujemy podejścia całościowego, opartego na współpracy: między państwami, regionami, samorządami, firmami i obywatelami.

Nie możemy dłużej traktować przyrody jako tła dla ludzkiej działalności. Jesteśmy jej częścią i nasz los jest z nią nierozerwalnie związany. To od naszych decyzji zależy, czy Ziemia będzie miejscem życia czy tylko wspomnieniem zielonej przeszłości. Wybór nie należy do przyszłości – należy do nas, tu i teraz.

Dowiedz się więcej na stronie Komisji Europejskiej: https://environment.ec.europa.eu/topics/nature-and-biodiversity/our-planet_en?prefLang=pl