Czyste powietrze – kto naprawdę korzysta na tym programie?

EKODZIENNIKARZ.PL

Nowe Czyste Powietrze – poznaj odpowiedzi na najważniejsze pytania | Wojewódzki FunduszOchrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

Nowa wersja programu czyste powietrze ruszyła 31 marca 2025 roku. Co tak de facto wiadomo? Pojawiło się wiele pytań odnośnie dofinansowania, składania dokumentów i tego, co tak naprawdę można wykonać w domu za pieniądze z dofinansowania z programu czyste powietrze? Postanowiliśmy zorientować się w sytuacji i nakreślić dla państwa kilka istotnych informacji.Głównym celem programu czyste powietrze jest poprawa efektywności energetycznej budynków poprzez wymianę nieefektywnego źródła ciepła i termomodernizację domów. Program przeznaczony jest dla osób fizycznych, które są właścicielami albo współwłaścicielami domów. Minimalny okres własności powinien wynosić minimalnie trzy lata przed złożeniem wniosku na dofinansowanie. Z tych wymagań wyłączone są sytuacje spadkowe. Ponadto trzeba spełnić kryteria dochodowe, jakie określone są w programie. A w przypadku dofinansowania – również wymogi, jakie dotyczą standardu energetycznego budynku.

W programie można się ubiegać o następujące formy wsparcia:

Dotacja, czyli pieniądze, jakie przyznaje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i gospodarki wodnej. Wypłacana jednorazowo lub w trzech częściach. Po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia:
Dotacja z prefinansowaniem. Jest dostępna dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania, w tym wszystkich, którzy korzystają z programu wraz z fakturą zaliczkową wystawioną przez wykonawcę, który zawarł umowę z beneficjentem na realizację przedsięwzięcia w ramach prefinansowania. Pamiętajmy jednak, że prefinansowanie dostępne jest jedynie przez operatora.

Kim jest operator i jaka jest jego rola w programie czyste powietrze?

Funkcja operatora w programie czyste powietrze jest nowym rozwiązaniem. Rolą operatora w

programie jest wspieranie beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu

dofinansowania, a w tym wszystkich, którzy zdecydowali się skorzystać z prefinansowania.

Operator powinien poprowadzić korzystającego z programu metodą „krok po kroku” przez

całą ścieżkę w programie. Przez to zapewnia opiekę i wsparcie od momentu podjęcia decyzji

o realizacji inwestycji, przez proces inwestycyjny, aż do jego zakończenia i rozliczenia

umowy o dofinansowanie. Kolejnym zagadnieniem projektu jest to, jakie są poziomy

dofinansowania i ich progi dochodowe? Zatem:

podstawowy poziom – do 40% dofinansowania, próg dochodu: 135 000 zł/rok
podwyższony poziom – do 70% dofinansowania, próg dochodu:

– 2 250 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym

– 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym

– roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie

czterdziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

– najwyższy poziom – do 100% dofinansowania, próg dochodu:

– 1 300 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym

– 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym

– lub otrzymywanie zasiłków (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy)

– roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie

dwunastokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

– Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku powyżej 140kWh/m2/rok.

Co obejmie modernizacja budynków

Jeżeli w budynku jako źródło ogrzewania przedsięwzięcie obejmuje:

Demontaż starego źródła ciepła.

Zakup i montaż nowego kotła lub pompy, które są zgodne z programem.

Dodatkowo wymianę instalacji C.O i C.W.U, wykonanie dokumentacji technicznej.

Co obejmuje modernizacja budynków, jeżeli wskaźnik przekracza 140 kWh/rok. Przy czym

zmniejszenie wskaźnika musi wynieść, co najmniej 40%. W ramach programu

modernizacyjnego można wykonać:

Dokumentację projektową i ekspertyzy.

Wymianę źródła ciepła (tylko wtedy, gdy budynek nie jest wyposażony w źródło ciepła

spełniające warunki programu),

Ocieplenie budynku, wymianę okien, drzwi, bram garażowych.

Wymianę instalacji centralnego ogrzewania.

Montaż wentylacji technicznej z odzyskiem ciepła.

Czy jest możliwa modernizacja budynku bez wymiany źródła ciepła?

Tak jeśli w budynku wymieniono już źródło ciepła, które spełnia warunki wymienione w

programie. Wtedy modernizacja może objąć:

Montaż wentylacji mechanicznej.
Ocieplenie przegród budowlanych, wymianę drzwi i okien.
Dokumentację techniczną i ekspertyzy.

Przy czym jest to powiązane z koniecznością osiągnięcia określonych wskaźników

wymaganych programem

Czy nadal obowiązuje audyt energetyczny?

Tak audyt energetyczny nadal jest wymagany przy termomodernizacji domu, stanowi on

obowiązkowy załącznik do wniosku o dofinansowanie, w którym określony jest rodzaj i

zakres przedsięwzięcia do zrealizowania i uzyskania dotacji. A po jego zakończeniu trzeba

jeszcze uzyskać świadectwo energetyczne. Kolejnym pytaniem przy tej kwestii jest, czy

można uzyskać dofinansowanie na kilka budynków? Odpowiedź jest prosta NIE! Nie można

uzyskać dofinansowania na kilka budynków. Dofinansowanie tego typu przysługuje tylko na

jeden budynek, a z dofinansowania można skorzystać wtedy, gdy nie jest się beneficjentem

programu w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku lub lokalu.

Jakie koszty kwalifikowane pokryje dotacja?

Dotację można dostać na wymianę źródła ciepła i termomodernizację budynku, a w tym na:

Wymianę starego kopciucha na nowe efektywne i ekologiczne źródło ogrzewania.
Wymianę i modernizację instalacji grzewczej.
Ocieplenie budynku.
Wymianę okien i drzwi.
Zakup wentylacji mechanicznej.
Audyt energetyczny.
Świadectwo charakterystyki energetycznej.

Jaki jest maksymalny czas przewidziany na realizację przedsięwzięcia?
Dla dotacji i dotacji z prefinansowaniem okres wynosi do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku.

Obowiązki wnioskodawcy

Aby otrzymać dotację trzeba spełnić cztery warunki:

Wykonać audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji.
Po zakończeniu przedsięwzięcia przedstawić świadectwo charakterystyki
energetycznej, potwierdzające spełnienie wymogów programu.
Wykonać zakres prac, jaki jest wskazany w dokumencie podsumowującym audyt.
Trzeba pamiętać, że po wykonaniu termomodernizacji budynku nie można używać w nim źródła ciepła o klasie mniejszej niż 5.

Czy można korzystać z kominków w nowej odsłonie programu?

W programie czyste powietrze dopuszczalne jest stosowanie kominków wykorzystywane

na cele rekreacyjne, czyli bez rozprowadzania ciepła, a trwałe ich wyłączenie musi być

potwierdzone odpowiednim kominiarskim protokołem. Kominek powinien spełniać

wymogi eko projektu, ale również docelowe wymogi uchwał antysmogowych, które

obowiązują na danym terenie.

Podsumowując:

Program czyste powietrze skierowany jest do osób fizycznych, będących właścicielamilub współwłaścicielami domów jednorodzinnych, lub lokali mieszkalnych w budynkachjednorodzinnych z odrębną księgą wieczystą. Program czyste powietrze przeznaczony jestdla ludzi, którzy chcą, aby życie stało się lepsze, łatwiejsze w zdrowszym środowisku i nazdrowym powietrzu.

autor: Dawid Gruchlik